مردمشناسی

سبزه در آیینهای نوروزی:سبزه در آیینهای نوروزی جایگاهی دارد و بارها خود می نمایاند که هر یک نمایشی ست بازتابانندهء پنداره ای / مفهومی:۱- رویاندن سبزه (هفت سین)همباز شدن و همپا شدن در باززایی جهان مُرده (گیاهی).۲- سبزه به آبِ روان سپردن (سیزدهم فروردین)پیشکشی به سپاس به ایزد بانو اَناهیتا، ایزدبانوی آبهای روان.۳- سبزه گره […]

نوروز اینک روزِ نو: رَپیتْوینrapiθwina (اوستایی: 𐬭𐬀𐬞𐬌𐬚𐬡𐬌𐬥)رَبیهوین، رپیتوین، رَپیثوین یا رپیتون به معنی نیمروز (ظهر) و سرور و نگهبان گرمای نیمروز است که زمانی ورجاوند در استوره های ایرانی ست. آفرینش در این بازه از زمان پیدایی می گیرد و بازسازی جهان نیز در این زمان خواهد بود. هر زمان که دیو زمستان به جهان […]

[استوره بنیادین یا استوره خاستگاه ( Origin myth) گونه ای استوره است که آغاز یک سویه نیادی (=توالیِ طبیعی)  یا اجتماعی جهان را روشن سازی می‌ کند. گونه ای ویژه از استوره‌های خاستگاه، استوره آفرینش یا استوره کیهانزایی ست که ریختگیری جهان را بازگو می‌کند.] *** در آیینهایِ سوگواریِ بخشهایی از باختر ایران، سوگواران خود را گِل مالی، یا به سخن درستتر در گِل […]

برگزاری هر آیینی، بازآفرینیِ اینْ جهانیِ رویدادی ست قُدسی که در روزِ بی آغاز و بی انجام، در زمانِ بیرون از زمان (Ilo Tempora) در سپهرِ بَرین رخ داده و بازسازیِ گفتاری، کرداری یا رفتاری ست ایزدی. از این روی خودِ این بازآفرینی کاری ست مقدس یا ورجاوند که برگزاریِ آن مگر در زمانی از […]

افراسیاب و دریاچهء چَئِه چِسْتَه، آتشکدهء شاهانه و شیز و … چرا آذربایجان؟************************************************************************چرا بسیاری از استوره های ایرانی به راهی با آذربایجان پیوند دارد؟ ———————————————————————-یکی از راههای دریافت دیدگاه استوره ها دنبال کردن منطق خود استوره است. در اینجا، افراسیاب کشندهء سیاوش است. چرا؟ زیرا افراسیاب ویران کنندهء چشمه ها و کور کنندهء کاریزها ست. […]

مردمشناسی، تاریخچه و شاخه ها *******************************مردمشناسی دانشی ست برای شناخت ریشه ها و بررسی بالیدن گروه های انسانی و فرهنگها. فرهنگ، رفتار خویگر شده آدمیان است و دربر گیرنده؛زبان، سامانه باورداشتها، ساختارهای اجتماعی، نهادها و ساخته های مادی ایشان.مردمشناسان ویژگیها و شناسه های کنونی و گذشته هر گروه انسانی را با کاربرد رشته ای از […]

زاد روز ********مهر و مسیحیت / “مهر” در کلیسا ﺳﻨﺎﯾﯽ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ: ﺑﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﺩﻭﻟﺘﯽ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺍﮔﺮ ﻧﺎﻣﯽ ﻫﻤﯽ ﺟﻮﯾﯽ ﮐﻪ ﺍﺯ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﺎ ﻋﯿﺴﯽ ﭼﻨﺎﻥ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﺷﺪ ﯾﻠﺪﺍ “زاد روز” برابر نهاد وامواژهء سریانی “یلدا” ست و امروزه در میان ایرانیان به جشن آیینی واپسین شب پاییز گفته می شود. از بامداد پس از این […]

اسطوره Uni-cornis یونی‌ کورن در آپادانای شوش و اوستا، و نیز اسطوره بهرام ورجاوند و اماوند؛یونی کورن، اسب تک شاخ اساطیری است که انرژی‌اش را از طریق شاخش جذب میکند. گفته شده است که تک شاخها رنگهای مشکی، قهوه‌ای، طلایی و سفید دارند اما رنگ سفید آن بیشتر در اسطوره تجلی پیدا کرده است. طبق […]

شناخت استوره از نیازهای بنیادی شناخت فرهنگ است. زیرا در زبانشناسی، رفتارشناسیِ گروهی، شناخت منش فردی و چندین زمینهء دیگر کاربردهای بی جانشین دارد. ازینرو بازیابی بخشهای گم شده یا بازسازیِ شکستگی استوره ها نیز کاری ست بسیار درخور. برخی راههای بازسازی بخشهای گم شدهء استوره ها را در اینجا یاد می کنیم:۱_ شناخت و […]

فریدون یکی از چهره های سَرآمدِ استوره های ایرانی ست که دیرتر به حماسه های ایرانی هم راه یافته.خاستگاه فریدون را سرزمینهای کرانهء دریای کاسپین، گیلان و مازندران، دانسته اند. همچنانکه امروزه هم در بین جشنهای مردم بخش بندپِی بابل و بخش سوادکوه جشنی دارند به نام ۲۶عیدماه (به فتح ع و سکون ی) برابر […]