زبانشناسی و تاریخ

یکی از دانشهایی که می تواند در پژوهشهای تاریخی یاری رساند زبانشناسی ست.
اینجا نمونه ای می آوریم:
المستان: دست کم تا سدهء هشتم هجری سرزمینی که امروزه بختیاری می خوانیم، یا بخشی از آن، “المستان” خوانده می شد*.
گونه های پیشین این نامواژه یاری بزرگی برای باز شناسی نکته های ناشناختهء
گذشتهء مردم و سرزمین بختیاری، و همهء کشور در دسترس می گذارد:
_ایرانی میانه: “آمَلْ” (Amal) یا “اَلَمْ” (alam)
_ایرانی باستان “آمارد” (AmArd)**
آمارد نام یکی از قبیله های پارسی ست.***

به هر روی، یافته های باستانشناسی نیز برداشت ما را استواری بیشتری می بخشد. زیرا افزون بر نام قبیلهء آمارد، بازماندهء کاخ/ پرستشگاه های هخامنشی “سر مسجد” و “برد نشونده” نشانهء روشنی از جایگیر شدن و زیست گروهی از پارسها ، و خود خاندان هخامنشی، در این بخش است.****
————————————————
*مستوفی، حمدالله، نزهه القلوب، به کوشش و ویرایش گای لسترنج، چاپ۲، تهران، ۱۳۶۲، ص ۷۰.
گونهء دیگری از همین نام را للستان نوشته است.
**خوانش از دانشمند زبانشناس ایرانی دکتر مهرداد بهار است.
***هرودوت، تواریخ، برگردان ع وحید مازندرانی، تهران، ؟
William Stearns Davis, Readings in Ancient History: Illustrative Extracts from the Sources, Vol. 2: Greece and the East (Boston: Allyn and Bacon, 1912), pp. 58-61.
Herodotus, The History, George Rawlinson, trans., (New York:
Dutton & Co., 1862).
****گیرشمن، رمان. “صفه مقدس درمسجد سلیمان”. ترجمه مسعود رجب‌نیا، هنر و مردم دوره ۱۱، ش ۱۲۱ (آبان۵۱)
نیز نک به: