استورهْ آفرینی (مِتوپیا mythopoeia)

استوره ها در گذر زمان، سده ها و گاهی هزاره ها پدید آمده ریخت می گیرند. می شود که بسا از استوره ها را تنها یک تن نساخته باشد. اکنون به گونه ای استوره سازی می پردازیم که «متوپیا» خوانده می شود؛

مِتوپیا: هم آمیزی استوره با ادبیات یا ساختن استوره، از / یا در پیوند با هم آمیزی استوره یا استوره آفرینی ست.

Mythopoeia (برگرفته از واژه یونانی به معنای “استوره سازی”) یک ژانر روایی در ادبیات و فیلم مدرن است که در آن نویسنده یا فیلمنامه نویس استوره ای داستانی پدید می آورد. واژه استوره آفرینی را J. R. R. Tolkien در دهه ۱۹۳۰ ساخت و برکشید. نویسندگان در این ژانر دستمایه و «نمونه هایِ بنیادی» یا «سَرْنمونه های» استوره ای آیینی را در داستان می آمیزند. «استوره آفرینی» خود نیز در کارِ ساختن (ایجاد) چنین استوره هایی ست. نویسندگان برجسته استوره ای به جز تالکین چنین اند: سی. اس. لوئیس، رابرت دبلیو چمبرز، اچ پی لاوکرافت، جورج مک دونالد و لرد دانسانی و چند تنی دیگر. در حالی که بسیاری از پدیده های ادبی درونه ای استوره‌ای دارند، تنها شمار کمی به خودارجاعی درهم فشرده و هدف استوره نزدیک می‌شوند. این گونه استوره شناسی برساخته ای ست که به جای برخاستن از سده ها و هزاره ها سنتِ گفتاری، در یک بازه زمانی کوتاه به دست یک نویسنده یا گروه کوچکی از همکاران نوشته می شود.

به وارونهء جهانهای فانتزی یا جهان پندارگونه با هدف فراخواندن جهانهایی با توصیف دقیق؛ با تاریخ‌ها، جغرافیاها و قوانین منظم طبیعت، هدف متوپیا، تقلید و در برگرفتن استوره‌شناسی دنیای واقعی ست که به‌ گونه ای ویژه ساخته شده است تا استوره‌ را به خوانندگان امروزی برساند.

استورههایی از این دست می تواند یکسره به دست یک تن ساخته شود، مانند «جهان سرزمین میانه»، یا می تواند در نتیجه ملغمه ای از نوشته ها، مانند افسانه های Cthulhu شکل بگیرد. یک جهان منبسط شده می تواند منجر به ایجاد یکی از اینها شود.

نمونه ای از درهم آمیختن ادبیات و استوره در روزگار کهن، هر چند واژه متوپیا ساخته نشده بود، غزلی ست از سعدی به مطلع؛

همه عمر برندارم سر ازین خمار مستی…