مردمشناسی

جوزف کمبل برگردانِ فارسی: تارنمای فرهنگ، هنر و تاریخ از گذرگاههای نیکبختی (نواتو، کالیفرنیا: کتابخانه جهان نو)، رویه های۶ -۱۰ ۱. نخستین کارکرد استوره [این است] که در فرد حس سپاسگزاری و بیمِ پذیرنده یا هیبتِ تأییدی در برابر راز هیولایی که هستی است برانگیزد. ۲. دومین کارکرد استوره نمایاندن رُخساره ای از کیهان است، […]

یکی از رشته های علمی در پژوهشهای تاریخی/ فرهنگی، بازسازی ساختمانهای باستانی ست که تنها اندک بخشهایی از آنها بر جای مانده. بی گمان دیدن نگاره هایی از بازسازی این گونه ساختمانها برای گروهی از دیدی و نگاهی حسی ارزش دارد. از دید پژوهشی نگاه دیگری در میان است. معماری یکی از هنرهایی ست که بار و […]

همانگونه که در پژوهشنگاریِ پیوست یاد شده است هر طایفهء بختیاری زیارتگاهی ویژهء خود داشته خویش را در پناه آن می انگارند. می توان گمان برد که این روالْ پیروی از الگویی کهن است که مردمان باستان برای هر شهر و کوی و برزن خدایی ویژه می داشتند. بازماندهء دگرگون شدهء این باور را در […]

در شمال انگلستان در آغاز ماهِ مهِ نانی می پزند گِرد و درست در میانه آن نگارهء چلیپایی می کشند.چلیپا از دیرباز نمادِ خورشید بوده است، پس نشانهء افزون بخشی (برکت).ماه مه سرآغاز گرما و نوید دهندهء بارآوریِ کشتزارها و بَردادنِ جالیزها و درختان میوه هست.از همین روی کمابیش در سراسر اروپا به بزرگداشت آغاز […]

دروغگو… همهء ایرانیان با این گفته آشنا هستند :“دروغگو دشمن خدا ست” . این زبانزد از چه زمانی در زبان فارسی رواج یافته است؟ چرا تنها دروغگو دشمن خدا خوانده شده است و نه دزد یا آدمکش و … مانند آن؟ از فهرست بلند گناهان بزرگ چرا آن کس که به دروغ روی آورد دشمن […]

ایزدان شهید شونده یا ایزدان گیاهی ایزدانی هستند که هر بار هنگام دروی خرمن کشته یا شهید می شوند و شهید شدنشان افزونی / برکت به جهان می آورد. این افزونْ بخشی همهء گیاهان و جانوران، هر آنچه که می زید را دربر می گیرد و برخوردار می کند.یکی از کهنترین استوره های ایزد شهید […]

پژوهش دربارهء مردمشناسی فرهنگی ایرانی ؛ جامعهء نمونه: بختیاری « کیارسی طایفه ای در بختیاری » دربارهء تاریخ و فرهنگ ایران به ویژه در یک سدهء گذشته پژوهشهای بسیار و ارزنده انجام گرفته است. ولی کار در زمینهء مردمشناسی فرهنگی ایرانی تازه آغاز شده است. ازینرو این نگارنده مردم و سرزمین بختیاری را به عنوان […]

خیام در نوروزنامه آورده: «سام نریمان را پرسیدند که آرایش رزم چیست؟ گفت: فرّ ارجمند شاه، دانشِ سپهبدِ بارای و مبارزِ هنری که زره دارد و با کمان جنگ جوید». در این‌جا منظور از “هنری” «نازک‌طبع و صاحبِ قریحۀ لطیف» نیست؛ برعکس، منظور «دلاور و پرخاش‌جو» است. البته هنر در نوشته‌های کهن فارسی هم در […]

پارهء چهارم: بٌنیابی نمونهء بنیادی یا سـرنمونهء رفتار مردانه

پارهء سوم: رفتارها پژوهشی در مردمشناسی فرهنگی ایرانی؛ جامعهء نمونه: بختیاری