پنجره

صمدِ بهرنگی خودبزرگ‌بینی و توهمِ دانایی، اگرچه گزاره‌هایی ناهمگون می‌نمایند، اما در نقطه‌ای کور و مِه‌آگین، دست در دستِ هم می‌گذارند و به‌یگانگی می‌رسند: برتافتنِ فرداد/ حُکمِ کلی. حُکمی بی‌بهره از هرگونه روش‌شناختی، جامعه‌ی آماری و پیمایش/ استقراء دانشیک. بهرنگی در داستانِ “افسانه دومرول” می‌نویسد: «هیچ‌یک از افسانه‌های قدیمی، ارزشِ علمی ندارند و نباید اعتقادهای […]

خوزنیِ‌فرهنگیدیدی آن قهقهه‌ی کبکِ خرامان حافظکه زِ سرپنجه‌ی شاهینِ قضا غافل بود؟بر صمدِ بهرنگی و هم‌اندیشان وی چه گذشته بود که می‌کوشیدند با بسیجِ روستاییان، به ناوردِ شهرها برَوَند؟ این آیا آموزه‌ی آرنگ‌واره/ شعارزده‌ی «محاصره‌ی شهرها از رهگذرِ روستاها»ی مائو را فرایاد نمی‌آوَرَد؟ از دیدرَسِ بهرنگی، شهرها، آکنده از رفاه‌اند و این‌را باید از آن‌ها […]

ص. بهرنگی و نیز ف. م. جوانشیر.بهرنگی پادورزیِ خود را با آموزه‌های اخلاقی/ اتیک پنهان نمی‌کند و با ادبیاتی که بیش‌تر، به‌نوشته‌های آل‌احمد و شریعتی می‌مانَد (گونه‌ای آنارشیِ فرهنگی)، سر به‌خیزِش برمی‌دارد: ادبیاتِ کودکان را نباید در تنگنایِ «تبلیغ و تلقینِ نصایحِ خشک و بی بُرو برگرد» نگاه داشت. اندرزهایی که اما بهرنگی نمی‌تواند برتابد […]

یک خانم نویسنده: در نوجوانی، در دفتر خاطرات دوستان می‌نوشتیم: موسیقیدان مورد علاقه: بتهوون، آهنگ مورد علاقه: مرا ببوس.

محمد رضا شاه پهلوی در کتاب «ماموریت برای وطنم» می نویسد: پس از تاجگذاری رضاشاه، دچار بیماری حصبه می‌شود. آنگونه که شاه خود بازگویی می‌کند، بیماری آنچنان بر بدن او چیره شده بود که چند هفته با مرگ دست به گریبان بود. او فرایند درمان خود را اینگونه به جهان مینو / عوالم روحانی گره […]

اروپائیان آن بخش زمین را که در باختر آسیا جای دارد خاورمیانه می خوانند، همچنانکه دورتر خاور در آسیا را خاور دور. ولی اروپائیان، برای نمونه، کالیفرنیا را باختر دور نمی گویند. به دیگر سخن اندازه دوری و نزدیکی آن سرزمینهای خاوری به اروپا مایه این نامگذاری هست، همچنانکه خاور نزدیک، سرزمینهای خاوری نزدیک به […]

فرمانروایی و فرمانرواپسرِ خداواپسین فرمانروای ایران که آشکارا و برابرِ آیینْ پسر خدا خوانده شد فتحعلیشاه قاجار بود که پادْنام (لقب) وی چنین بود، خاقانِ فَغْفوُر: فَغ = بَغ یعنی خدا و پور که همان پسر باشد. با این همه باید یادآور شد که چنین پنداره ای بسی کهنتر از روزگار قاجار است که شاهنشهان […]

ما و خودمان ! پسر خدا – خدااعلامیه دکتر علی اصغر حاج سید جوادی درباره بازگشت آیت الله خمینی به کشور که در پی خواهد آمد نمونه ای است آشکار و روشنگرانه از ماندگاری کهنترین بینشها درباره فرمانروایی؛ بودن تنها یک تن در جایگاه فرمانروایی همه نابسامانیها را به سامان خواهد آورد، همه بدیها را […]

خودزَنیِ “فرهنگی”دگرها شنیدَستی، این‌هم شِنواندیشمندی گفته بود: “حتا راهِ دوزخ هم، با حُسنِ نیت مفروش است”. هم‌چون دوستیِ خاله‌خِرسه که بَردادِ مِهرَش، خرسنگی بود بر سَرِ خرس‌بانِ خُفته! داستان، بسی درازدامنه‌تر از این‌همه است و بازنمایی‌ِ واژه به‌واژه‌اش، در این گُستره‌ی کوته‌کرانه درنمی‌گنجد. سخن از پیش‌زمینه‌های”فرهنگیِ” بیدادی است‌که بر مردم رفته و این، برنهادِ نوشته‌های […]