بیژن شاهمرادی

هر از چند گاهی سخن دربارهء خط فارسی/ عربی درمی گیرد و این که بهتر است این خط با خط دیگری، به ویژه خط لاتین جایگزین شود. این سخن اکنون پیشینه ای بیش از یک سده پشت سر دارد، و برخی کسان تا آنجا پیش می روند که کاربرد خط لاتین را یکی از ابزارهای […]

پیروزی عربهای مسلمان بر ایران ساسانی و به پیامد آن فرمانروایی دو خاندان عرب بر کشور، خودْ یکی از مایه های بد خوانی تاریخ ایران شده است. ستمگری بی پروای امویان و عباسیان بر ایرانیان، و شاید دیگر مردمان زیر فرمان ایشان، نکته ای نیست که جای گمانی بر آن باشد. ازینرو بسی از کسان […]

آقای عبدالله… از صاحبمنصبان گمرک بود و چند گاهی سرپرست گمرک یکی از شهرهای بزرگ کنارهء خلیجفارس؛ تا دست و پا کرد و خود را به استان زادگاهش، خوزستان رساند- به اهواز، و بود تا ١٣٢٣ که بازنشسته شد.آقا عبدالنبی یکی از پسران آقا عبدالله در سال ١٣٢۴ ازدواج کرد. نخستین فرزندش سال بعد به […]

زن چاق میانسال همهء موی سرش را پوشاند. روسری اش را محکم کرد و آستینهای بلند بلوزش را تا سِر مچ دستهاش کشید و نگاهی به دامنش انداخت که تا قوزک پاهاش را پوشانده بود.به صورت مرد جوان نگاه کرد و گفت: -هوشنگ خان، مهری خانم میگه آدم حظّ میکنه تو صورت هوشنگ خان نگاه […]

– چرا همه چی سیاه؟ کفش سیاه، کت دامنِ سیاه، کلاه سیاه، تور ِی سیاه… چرا؟– از وقتی شوهرم منو کشت همیشه سیاه می پوشم… ما عاشقانه ازدواج کرده بودیم. زان یار دلنوازم… (حافظ) *

در روز ۹ دی‌ ۱۳۰۰ شمسی مجلس شورای ملی، عضویت ایران در “جامعه ملل” را تصویب کرد. “جامعه ملل”، یک سازمان بین‌المللی میان دولتی بود که در نتیجه امضای عهدنامه ورسای، طی سال‌های ۱۲۹۸ تا ۱۲۹۹ خورشیدی تاسیس شد و تا زمان وقوع جنگ جهانی دوم مهم‌ترین نهاد بین‌المللی میان دولتی به شمار می‌آمد. دولت […]

هُنَرِ نَرْ «مَرد» ای آن که نداری خبری از هنر من خواهی که بدانی نیَم نعمت پرورد اسب آر و کمند آر و کتاب آر و کمان آر شعر و قلم و بربط و شطرنج و می و نَرد (آغاجی بخارایی همروزگار امیر نوح بن نصر سامانى) نشانه ای از هنری برای درآمد زایی در […]

بختیاریان خورندِ هر رویدادی موسیقی ویژهء آن رویداد را می نوازند؛ هنگامِ کوچ، هنگامِ گذرِ ایل از رودخانه، هنگامِ سوگ و هنگامِ شادی. ایشان نوازندگان را سازِنده، تُشْمال و تا چند دهه پیش هِندی می خوانند و می خواندند، که امروزه این یکی کاربُردِ کمتری دارد.چه پیوندی میانِ موسیقی و هِندی هست؟ تنها یادی که […]

برخی ایرانیان هر چند کمتر از چند دهه پیش همچنان می گویند «کُفری» شدم، یعنی خشمگین شدم. چه پیوندی ست میان خشم و خدا ناشناسی؟در نوشته های دورهء قاجار نشانه ای بسیار روشنتر می توان یافت؛ نزدیک بود کافر شوم، یعنی خشمگین شوم، که در روزنامهء خاطرات اعتماد السلطنه بارها چنین نوشته است. در اوستا […]

جاودانان یا بیمرگان و فرشگردکرداران در استوره های ایرانی را در سه دوره بر پایه نوشته های در دسترس همچون اوستا و فارسی میانه ، دینکرد، گزیده های زاداسپرم، روایات پهلوی و… و فارسی نو، شاهنامه فردوسی می توان شناسایی کرد . همچنین باید این نکته را یادآور شد که شمار و نام جاودانان یاد […]