مردمشناسی

دروغگو… همهء ایرانیان با این گفته آشنا هستند :“دروغگو دشمن خدا ست” . این زبانزد از چه زمانی در زبان فارسی رواج یافته است؟ چرا تنها دروغگو دشمن خدا خوانده شده است و نه دزد یا آدمکش و … مانند آن؟ از فهرست بلند گناهان بزرگ چرا آن کس که به دروغ روی آورد دشمن […]

ایزدان شهید شونده یا ایزدان گیاهی ایزدانی هستند که هر بار هنگام دروی خرمن کشته یا شهید می شوند و شهید شدنشان افزونی / برکت به جهان می آورد. این افزونْ بخشی همهء گیاهان و جانوران، هر آنچه که می زید را دربر می گیرد و برخوردار می کند.یکی از کهنترین استوره های ایزد شهید […]

پژوهش دربارهء مردمشناسی فرهنگی ایرانی ؛ جامعهء نمونه: بختیاری « کیارسی طایفه ای در بختیاری » دربارهء تاریخ و فرهنگ ایران به ویژه در یک سدهء گذشته پژوهشهای بسیار و ارزنده انجام گرفته است. ولی کار در زمینهء مردمشناسی فرهنگی ایرانی تازه آغاز شده است. ازینرو این نگارنده مردم و سرزمین بختیاری را به عنوان […]

خیام در نوروزنامه آورده: «سام نریمان را پرسیدند که آرایش رزم چیست؟ گفت: فرّ ارجمند شاه، دانشِ سپهبدِ بارای و مبارزِ هنری که زره دارد و با کمان جنگ جوید». در این‌جا منظور از “هنری” «نازک‌طبع و صاحبِ قریحۀ لطیف» نیست؛ برعکس، منظور «دلاور و پرخاش‌جو» است. البته هنر در نوشته‌های کهن فارسی هم در […]

پارهء چهارم: بٌنیابی نمونهء بنیادی یا سـرنمونهء رفتار مردانه

پارهء سوم: رفتارها پژوهشی در مردمشناسی فرهنگی ایرانی؛ جامعهء نمونه: بختیاری

مردمشناسی را انسانی ترین رشته علوم انسانی شمرده اند و بیراه نیست اگر مردمشناسی فرهنگی را سرآمد شاخه های گوناگون مردمشناسی بخوانیم زیرا این دانش با ژرفترین لایه های ذهن گروهی ما سر و کار دارد. بدین رو کوتاهترین تعریف این دانش را می توان چنین بیان کرد:« مردمشناسی فرهنگی دانشی ست که انگیزه رفتارهای […]

آیا گذشته ها گذشته ؟ !!! یکی از باورهای استوره ای استوار ایرانیان آن بود که سر هر هزاره، و شاید هر نیم هزاره، گزندی به ایرانشهر/ کشور آریاها می رسد. گمان نگارنده آن است که این باورداشت کهن از آن همهء مردمان هند و اروپایی بوده است. ته مانده این باورداشت را در پایان […]

پارهء دوم: مرد و پایگان مردمی پژوهشی در مردمشناسی فرهنگی ایرانی؛ جامعهء نمونه: بختیاری

میرچا الیاده:« اندیشهء انسان برای اندرْیافت یا فهم هستی نیازمند پاسخ است و استوره‌ها، پیش از دریافتن چِبود یا سرشت علم این‌کار را برای بشر انجام می‌دادند». بر این نکته همچنین باید افزود که: رؤیاپردازی و آرزواندیشی بینش استوره ای افزون بر جنبهء کاربردی آن که پاسخ به نیازهای روان – تنی آدمیان هست کاربرد […]