بیژن شاهمرادی

” زبان و استوره دو چهره از یک پدیده اند ” از ارزنده ترین یافته های ارنست کاسیرر* استوره شناس بزرگ است که وی را فیلسوف فرهنگها می خوانند . ازینرو پیوسته استوره در زبان کارگر می شود و زبان در استوره. نمونهء ” گیس بریده ” به معنی بی آبرو، بی شرم و بدکاره […]

آقا محمد شاه قاجار سخت کُشی آقا محمد شاه در کرمان، که برابر پژوهش دکتر محمد ابراهیم باستانی پاریزی، نه چنان بوده که وانموده شده، و رفتار وی با لطفعلیخان زند مایهء آن شده است که چندین نکتهء بنیادی درباره فرمانروایی وی یکسره نادیده بماند: ۱- آقا محمد شاه به روشنی دریافته بود که روش […]

(Archetype) و پذیرش همگانی**اقبال عاممن در عجبم که این شیر چرا می نخورد تیرِ مرا !شمارگان کتاب داستان در ایران کم است و کوچک. هیچ نویسنده ای نمی تواند از راه نوشتن و فروش داستان گذران کند. بر این نکته کم و بیش همه همآواز هستند و باز کم و بیش همه در توضیح این […]

آرامگاه همه شاهان هخامنشی چه در پارسه و چه در نقش رستم برابر نمونه ای یکسان ساخته شده است:الف)همه بر بلندای کوه است.ب)نمای بیرونی آن همانند چلیپا یا صلیب است.آرامگاه کورش نیز گونهء دیگری از همین روش است؛ کوهواره ای ست که تن شاه را نه بر زمین که زیر آسمانهء (سقف) آن نهاده اند. […]

دماغ (بینی) مردان یکی از نشانه های نژادگی مردان در بینش بختیاریان خمیدگی بینی مردان است،و چنین می گویند:نُفتْ٬ نُفتِ نَرْ میشیnoft, noft e nar mishiبینی، (همچون) بینی میش نر.در تاریخ فرهنگی ایرانی تنها یک نمونهء همانند برای این دیدگاه شناخته شد:پارسها نژادگی و زیبایی چهرهء کورش بزرگ را از آن می دانستند که بینی […]

آیا تاریخنگار بی شناخت فرهنگ روزگار و مردمی که درباره اشان می نویسد می تواند دیدگاه و داوری درستی درین باره داشته باشد؟ آیا تاریخنگاری چنین، توان دسترسی به ژرفای رویدادهایی که به جستار آورده خواهد داشت؟اینک دو نمونه از بسیار را یاد می کنیم;۱- شاپور محمد علی میرزا دولتشاه هنگامی که به تهران فراخوانده […]

نوروز جشن آغاز جهانی ست نو، جهانی گیاهی! ایرانیان پایان سال کهنه و آغاز سال نو را از راه برگزاری آیین هایی نمایان می کرده اند: الف- آیینهای پایان جهان: ایرانیان همچون برخی دیگر از مردم جهان پایان سال را پایان جهان گرفته و بر این پایه می پنداشتند گیتی در هاویه ای فرو شده آشوبی […]

جان امیدوار با همهء فراز و نشیبی که “خواجه شمس الدین محمد حافظ” در سراسر زندگی از سر گذراند، سروده های او سرشار از آرامشی ست دلپذیر. تو گویی از فرازی به جهان و آشوب جهانیان می نگرد. از همین است که شعر او را “آسمانی” خوانده اند. همهء فرهنگ ایرانی را در کار او […]