بیژن شاهمرادی

قدسی و پرویز از وقتی بچه بودند و همبازی همدیگر را ندیده بودند. امشب قدسی که پنجاه و چهار پنج ساله شده بود پرویز را برای شام به آپارتمانش دعوت کرده بود.قدسی از شوهرش جدا شده بود، طلاق نگرفته یعنی شوهرش جدا شده و زنی هم گرفته بود.چشمهای قدسی مثل دوران بچگی اش نگاهی سر […]

در شمال انگلستان در آغاز ماهِ مهِ نانی می پزند گِرد و درست در میانه آن نگارهء چلیپایی می کشند.چلیپا از دیرباز نمادِ خورشید بوده است، پس نشانهء افزون بخشی (برکت).ماه مه سرآغاز گرما و نوید دهندهء بارآوریِ کشتزارها و بَردادنِ جالیزها و درختان میوه هست.از همین روی کمابیش در سراسر اروپا به بزرگداشت آغاز […]

دروغگو… همهء ایرانیان با این گفته آشنا هستند :“دروغگو دشمن خدا ست” . این زبانزد از چه زمانی در زبان فارسی رواج یافته است؟ چرا تنها دروغگو دشمن خدا خوانده شده است و نه دزد یا آدمکش و … مانند آن؟ از فهرست بلند گناهان بزرگ چرا آن کس که به دروغ روی آورد دشمن […]

ایزدان شهید شونده یا ایزدان گیاهی ایزدانی هستند که هر بار هنگام دروی خرمن کشته یا شهید می شوند و شهید شدنشان افزونی / برکت به جهان می آورد. این افزونْ بخشی همهء گیاهان و جانوران، هر آنچه که می زید را دربر می گیرد و برخوردار می کند.یکی از کهنترین استوره های ایزد شهید […]

پژوهش دربارهء مردمشناسی فرهنگی ایرانی ؛ جامعهء نمونه: بختیاری « کیارسی طایفه ای در بختیاری » دربارهء تاریخ و فرهنگ ایران به ویژه در یک سدهء گذشته پژوهشهای بسیار و ارزنده انجام گرفته است. ولی کار در زمینهء مردمشناسی فرهنگی ایرانی تازه آغاز شده است. ازینرو این نگارنده مردم و سرزمین بختیاری را به عنوان […]

پشت پنجره بودم که آمد. لَندوک، با هر قدم به چپ یا راست لنگر می انداخت.پوست سبزه ی تندش زیر آفتاب برق می زد. عینک آفتابی بزرگی گذاشته بود روی موهای بور و چرک کلاه گیس- کهخودش می گفت هِرپیس.در زد و باز کردم.گفت: سلام گفتم: سلام، آقای مهندس لَمْ یَزْرَع. ـ چند بار خواهش […]

قرارداد ویلیام ناکس دارسی متن قرارداد دارسیما بین دولت اعلیحضرت شاهنشاهی از یکطرف و ویلیام ناکس دارسی رانیته شهر لندن نمره ۴۲ گرس ونر (من بعد در تمام امتیاز نامه به جای اسامی و محل توقف و غیره مختصراً صاحب امتیاز قید خواهد شد ) از طرف دیگر موافق این امتیاز نامه تفاصیل ذیل مقرر […]

خیام در نوروزنامه آورده: «سام نریمان را پرسیدند که آرایش رزم چیست؟ گفت: فرّ ارجمند شاه، دانشِ سپهبدِ بارای و مبارزِ هنری که زره دارد و با کمان جنگ جوید». در این‌جا منظور از “هنری” «نازک‌طبع و صاحبِ قریحۀ لطیف» نیست؛ برعکس، منظور «دلاور و پرخاش‌جو» است. البته هنر در نوشته‌های کهن فارسی هم در […]

پارهء چهارم: بٌنیابی نمونهء بنیادی یا سـرنمونهء رفتار مردانه

پارهء سوم: رفتارها پژوهشی در مردمشناسی فرهنگی ایرانی؛ جامعهء نمونه: بختیاری