مردمشناسی

۱۲۸ – بـر فـراز اَرِدْویسـور آناهید، تاجی آراسته با یک سد ستاره جای دارد؛ سربندی آذین شده. بخشی از پوشاک آیینی کمابیش همهء زنان ایرانی، در همهء سرزمینهای ایرانیک، است.چرا؟زیرا آیینی/ سنتی ست. هر آیینی استوره ای به پشتوانه دارد، هرچند اگر استوره فراموش شده باشد. درست برپایهء همان استوره است که زنان نباید خونریز […]

زن بودن در فرهنگ ایرانی ۱- بارها شنیده و شاید چنین گفته باشیم که: پسر هوشنگ، یا هر کس دیگر، زن گرفت، آدم شد! به دیگر سخن، این پسر، پیشتر تخس بود و رفتار بیرون از هنجار آدمیگری داشت. اکنون که زن خواسته، سر به راه شده و به رفتار بهنجار روی کرده است. پرسش […]

یکی از پُرشورترین سروده های سعدی چنین آغاز می شود:همه عمر برندارم سر از این خمار مستیکه هنوز من نبودم که تو در دلم نشستی به دیگر سخن این دلباخته پیش از آنکه زاده شود به دلداری دلباخته ! چگونه می شود کسی که نبوده همچنان بوده باشد؟ چرا تاکنون کسی این گفتهء سعدی را […]

خروس سفید نماد جشن بهمنگان در ایران، دومین روز از بهمن ماه، جشنی برگزار می‌شد به نام بهمنگان. این جشن برای سپاسگزارى از وَهُومَن که از امشاسپندان دین زرتشتی ست برگزار می‌شد. وهومن/ وهومنه نماد خردمندی و اندیشه نیک است. خروس پرنده ویژه بهمن؛ رنگ سپید، رنگ ویژه و گل یاسمن سپید هم گل ویژه […]

مامِ میهن / سرزمینِ پدری جستاری در استوره شناسی(مردمشناسی فرهنگی)کدام یکی درست هست؟ هر دو، بسته به این که در چه دوره ای گفته شده باشد. فرجامِ سه پهلوان ـ قهرمان استوره ای ایرانی روشنگر است؛پهلوان – قهرمانانیکم: فریدونفریدون، ثْرَهْ ایتونَه اوستایی (سومین)—————————————-– هفت نیای او گاو اند *– خود گاو سوار است– جادوگری می […]

” زبان و استوره دو چهره از یک پدیده اند ” از ارزنده ترین یافته های ارنست کاسیرر* استوره شناس بزرگ است که وی را فیلسوف فرهنگها می خوانند . ازینرو پیوسته استوره در زبان کارگر می شود و زبان در استوره. نمونهء ” گیس بریده ” به معنی بی آبرو، بی شرم و بدکاره […]

(Archetype) و پذیرش همگانی**اقبال عاممن در عجبم که این شیر چرا می نخورد تیرِ مرا !شمارگان کتاب داستان در ایران کم است و کوچک. هیچ نویسنده ای نمی تواند از راه نوشتن و فروش داستان گذران کند. بر این نکته کم و بیش همه همآواز هستند و باز کم و بیش همه در توضیح این […]

آرامگاه همه شاهان هخامنشی چه در پارسه و چه در نقش رستم برابر نمونه ای یکسان ساخته شده است:الف)همه بر بلندای کوه است.ب)نمای بیرونی آن همانند چلیپا یا صلیب است.آرامگاه کورش نیز گونهء دیگری از همین روش است؛ کوهواره ای ست که تن شاه را نه بر زمین که زیر آسمانهء (سقف) آن نهاده اند. […]

دماغ (بینی) مردان یکی از نشانه های نژادگی مردان در بینش بختیاریان خمیدگی بینی مردان است،و چنین می گویند:نُفتْ٬ نُفتِ نَرْ میشیnoft, noft e nar mishiبینی، (همچون) بینی میش نر.در تاریخ فرهنگی ایرانی تنها یک نمونهء همانند برای این دیدگاه شناخته شد:پارسها نژادگی و زیبایی چهرهء کورش بزرگ را از آن می دانستند که بینی […]